Omroepwest.nl, dinsdag 20 april 2021

door Maarten Brakema

‘Heel erg zonde’, zegt VVD-raadslid Det Regts. ‘Er is veel te weinig beweging’, constateert haar collega Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag. Ruim drie jaar nadat de nieuwe Amerikaanse ambassade in Wassenaar werd geopend, is er nog steeds geen nieuwe bestemming gevonden voor het voormalig gezantschap op het Lange Voorhout in Den Haag. En het ziet er ook niet naar uit dat dit snel gaat gebeuren, aldus wethouder Saskia Bruines (D66).

Al vanaf het moment dat duidelijk wordt dat de Amerikanen hun markante onderkomen gaan verlaten om naar Wassenaar te gaan, zijn er plannen voor wat er in het gebouw van de vermaarde architect Marcel Breuer zou moeten komen. Een stoelenmuseum, Museum RockArt, een hotel, een debatcentrum of een Paleis van de verbeelding, worden geopperd. Maar uiteindelijk krijgt het idee om van het gebied rond het Voorhout een museumkwartier te maken in de politiek ook steeds meer bijval.

Escher in het Paleis zou daarvoor moeten verhuizen naar de ambassade, zodat dit museum veel meer bezoekers kan trekken. ‘Dit is een grote kans voor Den Haag om haar internationale uitstraling, aantrekkingskracht en internationaal concurrerend toeristisch aanbod te versterken’, aldus het Haagse stadsbestuur in 2016.

Museum, horeca en een hotel

Toenmalig wethouder Richard de Mos kiest dan ook in de zomer van 2019 voor dat laatste voorstel. De ambassade zou een museum moeten worden, gecombineerd met horeca en een hotel. Hij is destijds enthousiast over het gezamenlijke idee van Escher in het Paleis, vastgoedontwikkelaar IQNN Development en vermogensbeheerder Syntrus Achmea.

Maar na het gedwongen vertrek van De Mos als wethouder, neemt Saskia Bruines (D66) het dossier van hem over. Zij komt in de zomer van 2020 tot de conclusie dat een Escher museum in het gebouw toch niet haalbaar is. ‘Dat is ontzettend jammer’, verklaart zij dan nog wel. De gemeenteraad deelt die teleurstelling.

Jaarlijkse bijdrage van gemeente

Grootste probleem is dat de ontwikkelaars van het plan de gemeente voor een periode van langer dan vier jaar om een jaarlijkse bijdrage vragen. Dat kan de gemeente niet garanderen, omdat de subsidies voor culturele instellingen iedere vier jaar opnieuw worden beoordeeld. Wel belooft Bruines dat het stadsbestuur op zoek gaat naar een passende invulling. Een Escher-museum zou ook nog altijd in beeld zijn ‘maar het moet wel binnen de kaders en voorwaarden van de gemeente kunnen’.

Daarna blijft het stil. Het gebouw wordt weliswaar gebruikt voor tijdelijke culturele activiteiten, maar een definitieve bestemming is nog niet in zicht. Reden voor Regts en Sluijs om het stadsbestuur om opheldering te vragen. Want de raadsleden krijgen nog steeds signalen van projectontwikkelaars die graag iets met het gebouw willen. ‘Ik weet dat er drie zijn die iets willen’, aldus het liberale raadslid.

Markant gebouw

Uit de antwoorden op de schriftelijke vragen van het duo, blijkt dat Bruines signalen niet heeft gekregen. Wel buigt het stadsbestuur zich over de vraag wat er met de ambassade moet gebeuren. ‘Het gaat hier om een markant gebouw dat een grote uitstraling heeft in het museumkwartier en daarmee in de hele stad. Het college streeft ernaar om het pand die invulling te geven die het verdient, hetgeen een zorgvuldig proces vereist om dit te realiseren,’ klinkt het wat cryptisch.

Een extra uitdaging is dat het stadsbestuur ooit heeft vastgelegd dat het pand, dat eigendom is van de gemeente, in ieder geval 11,5 miljoen euro moet opbrengen. Vandaar dat dit, zoals Bruines het omschrijft, een ‘uitdagende en complexe opgave’ oplevert. Daarbij is nog ‘veel in beeld te brengen’, stelt de wethouder ook. Op dit moment werkt de gemeente aan een aantal scenario’s. En wat er in het pand komt moet ‘binnen redelijke termijn’ helder worden.

Met een kluitje in het riet gestuurd

Regts en Sluijs zijn uitermate teleurgesteld in die mededelingen, vertellen ze. ‘Ik heb het gevoel dat wij met een kluitje het riet in worden gestuurd’, aldus de eerste. ‘Dat gebouw aan het mooiste plein van Europa staat nu al jaren leeg. Dat is heel erg zonde en het stoort mij.’

Sluijs: ‘Zorgvuldigheid, scenario’s. Dat soort woorden heb ik vorige jaar ook al van wethouder Bruines gehoord. Er wordt gewoon op de winkel gepast door dit college. Maar ondertussen is er niets te winkelen. Ik verwacht van het stadsbestuur dat het een uitdaging aangaat.’

Toch een museum

Beide raadsleden zouden zelf het liefst zien dat er toch een Escher museum in het gebouw komt. ‘Een fantastisch idee’, aldus Regts. ‘Ze kunnen daar zoveel meer bezoekers trekken dan in het paleis waar het nu is gevestigd. Eeuwig zonde als dat niet zou lukken.’ Sluijs: ‘En we moeten haast maken. Straks wordt het Binnenhof gerenoveerd en zijn we een grote trekpleister kwijt. Dit is een kans om dat gat te dichten. Want Escher is een naam van wereldformaat.’